ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی «اسراء ومعراج» در مدایح نبوی بوصیری وعطار نیشابوری
اسراء سفر زمینی و معراج سفر آسمانی پیامبر (ص) است که هر دو در یک شب صورت پذیرفته است. پیامبر (ص) از طرف خداوند دعوت میشود تا همراه با حضرت جبرئیل از مسجدالحرام به مسجدالاقصی و از آن جا نیز به آسمانها برود و از سدرۀالمنتهی گذر کرده و در آسمان هفتم به لقای پروردگار برسد. این داستان یکی از مهمترین حوادث زندگی پیامبر (ص) به حساب میآید که قرآن کریم در سورههای «اسراء» و «نجم» به آن اشاره کرده است. اسراء و معراج پیامبر (ص) از جمله موضوعاتی است که اکثر شاعران و نویسندگان مسلمان بدان توجّه نمودهاند. بوصیری و عطار دو شاعر اسلامیاند، که در مدایح نبوی خود به بحث معراج پیامبر (ص) پرداخته و حرکت او به سوی آسمانها، دیدار با پیامبران و عبور از سدرهالمنتهی را به صورتی زیبا به تصویر کشیدهاند، هرچند عطار به اسراء یا سفر زمینی پیامبر (ص) اشاره نکرده است، اما بوصیری به این بخش نیز اشاره نموده و امامت حضرت محمد (ص) برای دیگر پیامبران را نیز مطرح کرده است. اشارات بوصیری به داستان اسراء و معراج چندان شاعرانه نیست و بیشتر آیات قرآن و روایات را بازگو میکند، اما عطار این داستان را در قالب یک داستان عارفانه میریزد و آن را به عنوان الگویی برای سیر و سلوک عارفانه، طی کردن مراحل عرفانی و رسیدن به فناء فی الله مطرح مینماید. معراجنامه عطار بیشتر عاشقانه اما معراجنامه بوصیری بیشتر حماسی است. در این پژوهش تلاش میشود با استفاده از روش توصیفی و شیوۀ تحلیل محتوا مبحث «اسراء و معراج» پیامبر اکرم (ص) در مدایح نبوی بوصیری و عطار نیشابوری مورد بررسی قرار گیرد
https://comlitk.journals.pnu.ac.ir/article_1994_d8ec2f1a19729ae39b254733eee94724.pdf
2015-05-22
9
21
حسن
سرباز
h.sarbaz1353@gmail.com
1
استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه کردستان
LEAD_AUTHOR
فواد
منیجی
2
کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه کردستان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی داستان «بندباز نتردام» اثر گوتیه دو کوانسی و حکایت «موسی (ع) و شبان» مولوی
بندباز نتردام افسانهای بسیار قدیمی به زبان لاتین است که در قرن سیزدهم میلادی گوتیه دو کوانسی (شاعر فرانسوی) آن را به فرانسۀ میانه ترجمه کرد و پس از آن چندین بار بازنویسی شد. این داستان از جهت مضمون و ساختار داستان (طرح و پیرنگ، شخصیتپردازی، زاویۀ دید، گفتگو، صحنهپردازی و...) شباهتهای فراوانی با داستان موسی (ع) و شبان در مثنوی مولوی دارد. درونمایۀ اصلی دو داستان، تقابل نگاه یک انسان سادهدل عامی و یک فرد متشرع به مسئلۀ شناخت خداوند و ارتباط با اوست. پیام و مضمون این دو داستان این است که هر کس مطابق ذوق و درک خود خداوند را میشناسد و عبادت میکند و کسی حق سرزنش دیگری را در این باره ندارد. هدف از این نوشتار که به شیوۀ اسنادی و تحلیل محتوا نوشته شده است، بررسی تطبیقی این دو داستان از نظر ساختار و محتوا و بیان وجوه اشتراک و افتراق آن دو است.
https://comlitk.journals.pnu.ac.ir/article_1921_fd609db41e179986d9f26c0d63cd9ab5.pdf
2015-05-22
23
33
ادبیات تطبیقی
موسی (ع) و شبان
مولوی
بندباز نتردام
گوتیه دو کوانسی
مریم
حقی
maryamhaghi17@yahoo.com
1
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی شعر کودک در سرودههای احمد شوقی و ایرج میرزا
شعرکودک با بهرهمندی از زبان، ساختار و درونمایۀ ویژه، پیشینۀ اندکی در گسترۀ ادبیات جهان دارد. بهیقین نخستین تلاشهای گرانسنگ در پایهگذاری این نوعِ ادبی در ادبیات عربی و فارسی را باید در آثار احمد شوقی و ایرج میرزا جستوجو کرد. این پژوهش، در پرتو مکتب آمریکایی در ادبیات تطبیقی، میکوشد جنبههای مختلف زیباییشناسانه، نوآوریها، شباهتها، تفاوتها و کارکردهای مختلف این ژانر ادبی را در آثار دو شاعر معاصر نامبرده ارزیابی کند و این دو شخصیت را بهعنوان پیشگام در این زمینه مطرح نماید. نتایج این پژوهش نشان میدهد که هر دو شاعر شباهتهای بسیاری در زمینۀ سرودههای خویش برای کودکان دارند. همچنین اغلب این سرودهها در کنار جنبۀ سرگرمکنندگی و لذتبخشی، در خدمت آموزش به کودکان است.
https://comlitk.journals.pnu.ac.ir/article_1904_27316850397cf6f666ae8f7bf0184f5b.pdf
2015-05-22
1
15
"شعر کودک"
"احمد شوقی"
"ایرج میرزا"
"بررسی تطبیقی"
جهانگیر
امیری
jahnger.amiri@ gmail.com
1
دانشیار دانشگاه رازی کرمانشاه
AUTHOR
حسین
عابدی
jamiri686@gmail.com
2
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب دانشگاه رازی کرمانشاه
AUTHOR
آزاده
فروغینیا
3
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب دانشگاه رازی کرمانشاه
AUTHOR
فاروق
نعمتی
faroogh.nemati @ yahoo.com
4
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی مضامین اجتماعی در شعر ملک الشعرای بهار و احمد صافی نجفی
در عصر حاضر مسائل مشترک اجتماعی، زمینههای مشترک فکری را ایجاد کرده است. این مسأله در ادبیّات نمود یافته و خالقان آثار ادبی را به هم نزدیک ساخته و مشترکاتی را بین آنها به وجود آورده که با بررسی این آثار میتوان دریافت که چگونه اندیشهای مشترک در بین ادبا در هر نقطهای از جهان شکل میگیرد. احمد صافی نجفی و ملکالشعرای بهار دو شاعر ایرانی و عراقی هستند که با توجّه به مسائل جامعه و مشکلات مردم بخش عظیمی از اشعار خود را به بیان واقعیّتهای جامعه اختصاص دادند. صافی در اجتماعیّات خود مسائل متفاوتی همچون مسألة زنان، اجتماع، فقر و اصلاحات اجتماعی را با دقّت بررسی میکند و با نگاهی موشکافانه به این مسائل، چارة مشکلات را میجوید. بهار نیز در اشعار اجتماعی به مضامین دعوت به اتّحاد و تعاون، دعوت به بیداری و بلند همّتی، زن و بیعدالتی اشاره دارد. این پژوهش که به شیوة توصیفی– تحلیلی و با تکیه بر مکتب آمریکایی ادبیّات تطبیقی انجام شده است؛ به بررسی مضامین اجتماعی اشعار این دو شاعر برجسته میپردازد . نتایج حاکی از آن است که مشترکات عمیقی در افکار آن دو وجود دارد که ناشی از مشترکات فرهنگی و اجتماعی است. بر اساس محاسبات انجام شده اوضاع اجتماع و مسألهی زنان با 8/25 درصد میزان فراوانی در اشعار صافی به یک میزان تکرار شدهاند، امّا بیعدالتی و اصلاحات اجتماعی با 9/12 درصد در اشعار وی به حاشیه رفته است.در اشعار بهار نیز فقر و زن به میزان 27 درصد تکرار شدهاند. امّا دعوت به بیداری و بلند همّتی به میزان 5/4 درصد به حاشیه رفته است.
https://comlitk.journals.pnu.ac.ir/article_1919_6f5a32607e290eaec6b45a38b18bfb5e.pdf
2015-05-22
54
64
مضامین اجتماعی
ادبیات تطبیقی
احمد صافی نجفی
بهار
معصومه
شبستری
shabestari82@yahoo.com
1
دانشیار رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
AUTHOR
الهه
ستاری
elahehsattari90@gmail.com
2
کارشناس ارشد رشتۀ زبان و ادبیّات عربی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیرپذیری سعدی از معلّقۀ امرؤالقیس
سعدی شیرازی (دهۀ اول قرن هفتم ـ 658 ق.) بزرگترین شاعر قرن هفتم، در شعر خود بهویژه در قصاید عربی، بیش از هر شاعر جاهلی، از معلّقۀ امرؤالقیس تأثیر پذیرفته است. این تأثیرپذیری را میتوان به دو بخش تقسیم کرد: در بخش نخست، شاعر برخی از اسلوب، محتوا و واژگان این شاعر عصر جاهلی را آشکارا به کار برده است، تا آنجا که میتوان بهصراحت اعلام کرد که آن رویکردها، خاص معلّقۀ امرؤالقیس بوده و سعدی از آنها متأثر شده است. اما بخش دوم این تأثیرپذیری، پنهان بوده و نمیتوان به صراحت و قاطعیت بیان کرد که سعدی از آنها تأثیر گرفته است. شاید هم آن تشابه اسلوب و مضمون از باب توارد خیال و همسویی ادبی تعبیر شود، هرچند که ممکن است سعدی با هنرمندی خود، لباس تازهای بر آنها پوشانده باشد. افزونبراین، از بارزترین جنبههای ساختاری و محتوایی شعر امرؤالقیس که سعدی از آن اقتباس کرده عبارتند از: ایستادن و گریستن بر خرابهها، سکونت حیوانات وحشی در ویرانهها، تغزّل به عروس جاهلی و یادآوری خاطرات گذشته، وصف زیباییهای معشوق و ...
https://comlitk.journals.pnu.ac.ir/article_1920_289301637a6ba08543479975a1e94109.pdf
2015-05-22
65
74
سعدی
امرؤالقیس
شعر جاهلی
ادبیات تطبیقی
تورج
زینیوند
tzinivand56@ yahoo.com
1
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه
AUTHOR
زینب
منوچهری
2
کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تعامل ادبیات تطبیقی و ادبیات ملی «با تأکید بر زبان های فارسی و عربی»
ادبیات ملی بدون آشنایی و شناخت ادبیات دیگر کشورها و ملتها به سر منزل مقصود نخواهد رسید. از سویی دیگر ادبیات تطبیقی، دانشی بسیار مهم و بزرگ در دنیای امروز به شمار میرود. همچنان که ابزاری برای شنیدن سخنان دیگر مردم جهان است و در آن نژاد، دین، رنگ و ... جایگاهی ندارد. با توجه به این که این ادبیات در نقد ادبی ذوب شده است بنا براین شاخهای از آن به حساب میآید. هدف نهایی این ادبیات بارورسازی و تکامل ادبیات ملی با بهرهگیری از آثار و شاهکارهای ادبی بیگانه است. اینجا منظور از ادبیات قومی ـ ملی، شاهکارهای ادبی نوشته شده به یک زبان و در یک عصر تاریخی است. نگارنده در این مقاله بر آن است تا به نقش و تأثیر مثبت ادبیات تطبیقی بر ادبیات ملّی اشاره کند. ادبیات تطبیقی از زمانی که به عنوان یک علم مطرح گردید، موافقان و مخالفان بسیاری پیدا کرد. لذا برای آشنا شدن با نقش مهم ادبیات تطبیقی و پاسخ دادن به این گروهها، لازم است به اشکالات و ایرادات موجود اشاره و به هر یک جداگانه پاسخ داده شود. بیگمان ادبیات تطبیقی نقطه پایان انزوای ادبیات ملّی و علوم انسانی است. زیرا توجّه به این ادبیات رشد و بالندگی ادبیات ملّی و گسترش دامنه علوم انسانی کشورها را در پی دارد..
https://comlitk.journals.pnu.ac.ir/article_1918_33b80113de07dae941f9ec967495deca.pdf
2015-05-22
76
82
ادبیات ملی
ادبیات تطبیقی
ادبیات جهانی
زبان فارسی
زبان عربی
محمدحسن
تقیه
mhtaqiyeh@yahoo.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR