بررسی تطبیقی حماسه در شعر متنبّی و فردوسی (مطالعۀ مورد پژوهانه: تصویر گرد و غبار جنگ)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیاز گروه زبان و ادبیات عربی دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

فردوسى و متنبى هر دو در آثار جاودان خود، تصاویر بدیع و خیال‌انگیزى از عظمت گرد و غبار سپاهیان آفریده‌اند که از زوایاى مختلف قابل تأمل است. هر دو شاعر براى ترسیم عظمت گرد و خاک از مضامین و تصاویر مشترک استفاده کرده‏اند. این اشتراک در تصاویر و مضامین به اشکال مختلف از جمله توارد، استفاده از الگوهاى کلیشه‌اى، تأثیرپذیرى فردوسى از شعر متنبى یا شاعران قبل از او قابل تفسیر است.
با مقایسۀ این تصاویر مشترک، اهداف این دو شاعر در صورتگرى معلوم می‌شود و قدرت پرواز هر یک در آسمان خیال مشخص می‌گردد. فردوسى خود را در مقابل مردم کوچه و بازار می‌بیند. به این سبب با هدف خلق حماسه براى تأثیرگذارى در مردم و ایجاد روح مقاومت و وحدت ملى، تصاویرى کوتاه، روشن و کوبنده و پرشور می‌آفریند. در عوض متنبى با انگیزۀ کسب رضایت ممدوح و رقابت با شاعران دربار سیف‌الدوله، در اشعار خود به استعاره و تصاویر پیچیده و چند لایه متوسل می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative study of the epic in the poems of Motanabbi and Firdausi (Case Study: the image of dust in the war)

نویسنده [English]

  • vahid sabzianpoor
Associate Professor, Department of Arabic Languge and Literature Razi University, Kermanshah.
چکیده [English]

Both Ferdowsi and Motanabbi, in their immortal works, have created innovative and imaginative images of grandeur dust which can be considered from different perspectives. Both poets have used the same themes and images to illustrate the magnitude of dust. The similarity of the images and themes has different forms including continuity, using stereotyped patterns which demonstrate that Motanabbi’s or poem or other poets before Motanabbi have influenced Firdausi. Comparing the common images, the objectives of the two poets in portraying becomes evident and power of imagination of both is clearly known. Ferdowsi sees himself in front of people in the streets. Therefore, in order to create epic to influence people and create a spirit of resistance and national unity, he portrays, bright and enthusiastic images. Instead, Motanabbi resorts to complicated and multilayered images to obtain consent and to compete with Saif al-Dawla’s court poets.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Firdausi
  • Motanabbi
  • rhetoric
  • Epic
  • dust